Pacjenci coraz częściej dochodzą swoich praw w wyniku popełnienia błędu medycznego przez lekarza lub innego pracownika ochrony zdrowia. W Polsce liczba zgłaszanych błędów medycznych wzrosła między 2016 a 2017 rokiem aż o 15%. Oznacza to, ze świadomość praw wśród pacjentów znacząco wzrasta.
Co to jest błąd lekarski?
Odszkodowanie za błąd lekarski niejednokrotnie bywa tematem sporów sądowych. Niemniej jednak w pierwszej kolejności należy zastanowić się, czym jest owy błąd lekarski. Definicja błędu lekarskiego zakłada, że są to czynności lub zaniechania stojące w sprzeczności z naukami medycznymi. Błąd lekarski dotyczy m.in. naruszenia ostrożności, diagnozy, terapii, a także rehabilitacji. Należy rozróżnić błąd lekarski od błędu medycznego.
Czytaj : Sprawy rozwodowe
Błąd medyczny a błąd lekarski – jaka jest różnica?
Błąd medyczny może być również określany jako błąd w sztuce medycznej. Podstawowa różnica wynika ze sprawcy błędu. Żądanie odszkodowania lub zadośćuczynienia za błąd lekarski może być skierowany w stronę lekarza. Błąd medyczny natomiast może być wynikiem nieuważności czy zaniechania ze strony pracowników medycznych, a nie jedynie lekarzy. Tak więc pojęcie błędu medycznego jest bardziej ogólne.
Jakie są rodzaje błędu medycznego?
Rodzaje błędu w sztuce medycznej dotyczą zarówno diagnozy, procesu leczenia, a także rehabilitacji.
Błędy medyczne można podzielić następująco:
- diagnostyczny – niewłaściwe postawienie diagnozy; wyróżnia się błąd zaniechania (zignorowanie dokumentacji medycznej) oraz błąd rozumowania (błąd w interpretacji wyników);
- terapeutyczny – niewłaściwa opieka po operacji ( w tym: operacji plastycznej); wyróżnia się błąd zaniechania ( brak nadzoru po operacji) oraz błąd działania (złe dawkowanie leków);
- organizacyjny – przeprowadzenie operacji, mimo braku odpowiedniego sprzętu medycznego;
- techniczny – niepoprawne realizowanie decyzji lekarskich, ale również błąd przy leczeniu (np. pozostawienie igły w ciele po operacji) i błąd ścisle techniczny (brak ostrożności)
- błąd informacyjny – przekazanie niewłaściwych informacji;
- błąd jatrogenny – nieodpowiednie zachowanie podczas procesu diagnostycznego/ terapeutycznego/ rehabilitacyjnego
Czy błąd informacyjny może być powodem do uzyskania zadośćuczynienia?
Zdecydowanie tak. Błąd informacyjny dotyczy wprowadzenie w błąd Pacjenta, który w wyniku błędnej informacji podjął się/ nie podjął się leczenia. Pacjent ma prawo ubiegać się o zadośćuczynienie (na podstawie art. 4 ust. 1 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta), ponieważ ustawa wskazuje, że Pacjent ma prawo wiedzieć, jaki jest jego faktyczny stan zdrowia ( art. 9 Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Kiedy mamy do czynienia z błędem jatrogennym?
O ile wcześniej wspomniane błędy są jawnym naruszeniem dobra Pacjenta, o tyle błąd jatrogenny nie zawsze jest oczywisty. Z błędem jatrogennym mamy do czynienia w sytuacji, gdy pracownicy medyczni (np. lekarze, pielęgniarki) naruszają dobro Pacjenta. Jeżeli niewłaściwe zachowanie pracowników zaburza lub też pogarsza psychiczny lub fizyczny stan zdrowia Pacjenta można mówić o błędzie jatrogennym. Przykłady naruszenia poprawnego procesu zdrowienia Pacjenta to, np. krytykowanie, obwinianie czy straszenie poszkodowanego.
Nieumyślne spowodowanie śmierci
Niestety, niektóre błędy medyczne ( w tym błędy lekarskie) mogą skutkować uszczerbkiem na zdrowiu lub utratą życia poszkodowanego. Niewłaściwe postawienie diagnozy, terapia, rehabilitacja lub zaniedbania mogą skutkować nieumyślnym spowodowaniem śmierci. Ze względu na nieumyślny charakter czynu, oskarżony odpowiada przed sądem z art. 155 Kodeksu karnego. Nieumyślne spowodowanie śmierci jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Czym jest trwały uszczerbek na zdrowiu?
Osoba, która spowoduje trwały uszczerbek na zdrowiu również może zostać postawiona w akt oskarżenia na podstawie art. 156 § 2 Kodeksu karnego i/lub art. 157 § 3 Kodeksu karnego . O trwałym uszczerbku na zdrowiu mówi się, gdy osoba poszkodowana utraci całkowicie lub częściowo wzrok, słuch, mowę lub też zdolność płodzenia. Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu dotyczy również innego ciężkiego kalectwa lub chorób.
Kiedy ubiegać się o odszkodowanie/ zadośćuczynienie?
Szczególnie ważne jest, aby odróżniać odszkodowanie od zadośćuczynienia. Otrzymanie odszkodowania wynika z kosztów poniesionych podczas procesu leczenia, ale także nie uzyskania przychodów wynikających z konieczności leczenia (utracone zarobki, strata majątkowa itp.). Odszkodowanie obejmuje zarówno straty materialne, jakie zostały poniesione przez poszkodowanego, ale również korzyści, które poszkodowany mógłby odnieść, gdyby nie błąd medyczny właśnie. Bardzo ważne jest, aby zbierać wszelkiego rodzaju rachunki, faktury czy potwierdzenia zapłat, które podczas postępowania sądowego będą miały kluczowe znaczenie.
Z kolei zadośćuczynienie obejmuje wszelkie straty i szkody niematerialne poniesione przez poszkodowanego. Podczas procesu niezwykle ważne będzie udowodnienie poniesionego cierpienia fizycznego i psychicznego przez poszkodowanego. Zadośćuczynienie wypłacane jest w postaci ekwiwalentu materialnego w zamian za poniesione szkody.
Jak dochodzić swoich praw?
Osoba poszkodowana ma możliwość dochodzenia swoich praw na kilku drogach:
- postępowanie karne – w sytuacjach, w których zostało złamane prawo; jeżeli nie można wskazać konkretnego sprawcy, odpowiedzialność będzie ponosić placówka medyczna (koszt ok. 250 zł);
- postępowanie cywilne – odszkodowanie/ zadośćuczynienie jest wypłacane w większej kwocie, jednak to na poszkodowanym spoczywa odpowiedzialność za udowodnienie popełnienia błędu medycznego (koszt do ok. 2500 zł);
- postępowanie przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych – orzeczenie, będące wynikiem postępowania, może być dowodem w sprawie sądowej; wysokość odszkodowania/ zadośćuczynienia jest określona i wynosi od 100 000 zł do 300 000 zł (koszt do 450 zł).
Żródła: